مدل آموزشي مهدهاي كودك شهرك
مدل آموزشي مهدهاي كودك شهرك ((چشم انداز))
پرورش مهارتهای اجتماعی برپایه خلاقیت
مهارت هاي اجتماعي، مجموعه رفتارهايي است اكتسابي كه از طريق مشاهده، مدل سازي، تمرين و بازخورد آموخته مي شود و داراي ويژگي هاي زير است و رفتارهاي كلامي و غير كلامي را در بر مي گيرند و پاسخ هاي مناسب و مؤثر را در بر دارند، بيشتر جنبه تعاملي داشته، تقويت اجتماعي را به حداكثر مي رسانند و بر اساس ويژگي ها و محيطي كه فرد در آن واقع شده است، توسعه مي يابند و از طريق آموزش رشد مي كنند هر فرد براي زندگي موفق در يك جامعه، علاوه بر مهارت هاي فردي به مهارت هاي ديگري نياز داردكه از آن به نام مهارت هاي اجتماعي ياد مي كنند
((استراتژی((
آموزش خلاق کودک محور (آموزش همراه با پرورش مهارتهای اجتماعی)
امروزه در بسيارى از کشورهاى پيشرفته آموزش خلاق کودک‌محور به سياست و برنامه‌ى اصلى سامانه‌ى آموزش و پرورش تبديل شده است. آموزش خلاق کودک‌محور بر فلسفه‌ى آموزش مشارکتى و هميارى کودکان و آموزگاران و مربيان استوار است. در اين شيوه‌ى آموزشى، به رشد چندگانه و همسوى کودکان که شامل رشد هوشى، هيجانى، اجتماعى و زبانى است، توجه مى‌شود و به ويژه بر رشد هيجانى و اجتماعى که بنيادهاى پرورش کودک را مى‌سازند، تاکيد مى‌شود.
در شيوه‌ى آموزش خلاق کودک‌محور، برنامه‌ريزى آموزشى، همسو با برنامه‌هاى پرورشى است. در اين شيوه، آموزش بدون پرورش بى‌معنا و بى‌هدف است. برنامه‌هاى آموزشى از پايين و با توجه به رغبت و گرايش کودکان طراحى مى‌شوند. در حالى که در شيوه‌ى سنتى آموزش، پرورش سياست‌ها و برنامه‌ريزى‌‌هاى آموزشى از بالا به پايين و دستورى است، به رغبت و گرايش کودکان توجه نمى‌شود و جاى پرورش در اين گونه از آموزش همواره خالى است.
در آموزش و پرورش مشارکتى، ديدگاه‌ها و گرايش‌هاى ياد‌گيرندگان، سبب مى‌شود که آموزگاران و مربيان، سازگار با استعدادهاى هر کودک به جريان يادگيرى سمت و سو دهند. در اين شيوه انديشه و هنر کودکان شکوفا مى‌شود. آموزش خلاق کودک محور تراز رغبت کودکان را مهم‌ترين اصل در فرايند يادگيرى مى‌شناسد. تا زمينه‌هاى مناسب براى رغبت کودکان فراهم نشود، آموزش برابر با اجبار و دستور است. اما هنگامى که همه چيز با رغبت کودکان برنامه‌ريزى شود، آموزش به جريانى آرامش‌دهنده و بالنده تبديل مى‌شود. در اين وضعيت است که انگيزه‌هاى کودکان براى يادگيرى افزون مى‌شود.
گونه‌ى آموزش خلاق کودک محور، واگرايانه است. در حالى که آموزش و پرورش سنتى، برپايه‌ى همگرايى و يکسان ديدن همه‌ى کودکان برنامه‌ريزى شده است. در آموزش و پرورش واگرا، هر کودک يک جهان متفاوت است که نيازها و گرايش‌هاى ويژه‌ى خود را دارد. برآيند چنين آموزشى به طور طبيعى کودکان خلاق‌ترى خواهند بود که توانايى درک بهتر و گشودن آسان‌تر رازهاى طبيعت و زندگى را دارند.
انديشه‌ها و تخيل‌هاى متفاوت، نقطه‌ى آغاز خلاقيت است. خلاقيت پديده‌اى دور از دسترس نيست، اگر گوهر وجودى کودکان را کشف کنيم. کودکان دوست دارند که آموزش با بازى همراه شود. برجسته‌ترين کارکرد بازى آزاد سازى انرژى‌هاى نهفته‌ى کودک و شکفتگى شخصيت اوست.
((اهداف بلند مدت ))
- آموزش برای شکوفایی
آموزش خلاق کودک محور، با به وجود آوردن فضای سالم، متن ها و افزارهای سنجیده و برنامه ریزی درست کوشش می کند که اندیشه و جان کودکان را شکفته سازد. هنگامی که شخصیت و منش کودک شکفته می شود، آفرینش گری یا خلاقیت او به بار می نشیند.
۲- آموزش برای بازی و شادی
دنیای کودکان دنیای بازی و شادی است. کودکان همواره گرایش به بازی و شادی دارند. آموزش خلاق کودک محور کوشش می کند که کودکان را از دنیای سخت و گاهی خشن بزرگسالانه با دستورهای بی احساس دور کند و فضا وکنش های شاد را برای کودکان به ارمغان بیاورد.
۳- آموزش معناگرا و پالایش گر
آموزش خلاق کودک محور همواره کوشش می کند که از نمای بیرونی پدیده ها بگذرد و به آنچه اصل است برسد. در این گونه از آموزش با افزارها و برنامه های ویژه به کودکان ژرف اندیشی و بینش درست آموخته می شود تا هستی را با تمام بزرگی و معنایش کشف کنند.
پالایش از احساس اندوه، ناامیدی، بیهودگی نقشی است که آموزش خلاق کودک محور برعهده دارد. فضا، برنامه ها و متن ها و افزارهای آموزش خلاق کودک محور به گونه ای طراحی شده اند که حس مثبت اندیشی و مثبت بودن را در کودکان تقویت می کنند.
۴- آموزش برای آگاهی و دانایی
آموزش خلاق کودک محور کوشش می کند که به کودکان آگاهی راستین درباره هستی و زندگی بدهد. من کیستم؟ جایگاه من کجاست؟ با چه هدفی باید به سوی آگاه شدن و آگاه کردن بروم. هنگامی که آگاه می شوم چگونه می توان زندگی خود و دیگران را دگرگون کنم؟ این ها همه از خویشکاری های آموزش خلاق کودک محور است.
۵- آموزش بدون رقابت
آموزش خلاق کودک محور به آزمون های درونی باور دارد. آزمون هایی که به زندگی انسان معنا می بخشد، او را کاشف دریاها و سرزمین های ناشناخته و آفرینش گر پدیده های نو می کند. آموزش خلاق کودک محور هرگز و هیچ گاه به آزمون های ظاهری که کودکان را رقیب یکدیگر می کند باور ندارد و همواره آن هارا برای زندگی کودک زیانمند می داند.
۶- آموزش برای گشایش
آموزش خلاق محور کوشش می کند که راهکارهای درست را برای پرسانه ها و دشواری های زندگی پیش پای کودک بگذارد. در این گونه از آموزش، دانستن هنگامی ارزش دارد که به کار بیاید و بتواند گره های ناگشوده را بگشاید.
۷- آموزش رشد اجتماعی
به سبب این که آموزش خلاق کودک محور با افزارهایی مانند داستان و نمایش خلاق، هیجان و احساس های کودکان را درگیر می کند، سبب رشدهای چندگانه کودک مانند رشد اجتماعی آن ها می شود که برای جامعه پذیری شان ضرورت دارد.
۸- آموزش برای همکاری و مشارکت
ٱموزش خلاق کودک محور، آموزشی در گفت و گو و درگیر کردن کنش های کودکان با یکدیگر است. کودکان در این گونه آموزش است که معنای همکاری و مشارکت را می آموزند و کوشش می کنند که آن را در زندگی فردی و اجتماعی به کار ببندند.
۹- آموزش برای آزادی و دوستی
آموزش خلاق کودک محور کوشش می کند که درک درستی از آزادی و دوستی که دو بنیان مهم زندگی انسان است، به کودکان هدیه دهد. چون کودکان با بازی و شادی آموزش می بینند، معنای آزادی را درک می کنند و چون برای بازی کردن به کودکان دیگر نیاز دارند، معنای دوستی را می آموزند.
۱۰- آموزش دوستی با مادر زمین
مواد آموزش خلاق کودک محور بر پایه ی اصول توسعه پایدار تهیه می شوند. در این گونه از آموزش به کودکان نگه داری از مادر زمین به عنوان بستری که همگان بر آن می آسایند و خوراک خود را به دست می آورند یادآوری می شود.
))اهداف کوتاه مدت((
- رشدو تحول اجتماعی کودک :
- شناخت محیط اجتماعی شامل آشنایی با مشاغل، مکان ها و هرآنچه ساخت دست انسان است
- شناخت مناسبت ها و آداب و رسوم اجتماعی مانند روزها و مراسم خاص
هدف رفتاری : كودك بتواند پايان دو شغل را به طور كامل(ازنظر شرح وظايف-پوشش-نكات ايمني و...) بشناسد.
كودك بتواند پايان هر ماه با آداب و رسوم دو استان كشور آشنا شود.
- آشنایی با آداب و رسوم اجتماعی اخلاقی ماند سلام ، خداحافظی ، اجازه گرفتن ، رعایت نوبت
هدف رفتاری: كودك پس از گذشت يك فصل از واژه ها و استعاره هاي مناسب در كلامش استفاده كند. براي مثال هنگام ارتباط با ديگران به موقع از واژه ها استفاده كند.
- آشنایی با ارزشهای اجتماعی اخلاقی مانند راستگویی ، احترام به دیگران
هدف رفتاری : كودك بتواند مفاهيم و ارزش هاي زندگي را درك كرده و به كار برد. ( هر هفته يك ارزش)
- توانایی برقراری ارتباط مناسب وموثر با همسالان و بزرگسالان
پس از گذشت يك ماه با تمامي هم كلاسي هاي خود بدون درگيري ارتباط برقرار كند.
- شناخت حقوق شهروندی مانند حق برخورداری ازآموزش ، بازی ، تغذیه کافی
هدف رفتاری: هر ماه با تعدادي از قوانين و مقررات شهروندي آشنا شود.
- آشنایی با حقوق دیگران و رعایت آن
هدف رفتاری : كودك بتواند پس ز يك دوره آموزشي نوبت را در بازي رعايت كند.
- رشد و تحول خلاقیت:
- خلاقیت تصویری شامل انواع نقاشی خلاق ، تصویرخوانی خلاق و....
هدف رفتاری:آموزش کودکان در مورد توصیف مناظر اطراف خود به صورت تصویری مانند دریا پارک یا خیابان
- خلاقیت حرکتی شامل بازی های خلاق ، نمایش خلاق ، حرکات خلاق و حرکات موزون
هدف رفتاری: آموزش کودکان بوسیله نمایش و حرکات برای بهتر یادگیری و پرورش خلاقیتشون
- خلاقیت حجمی شامل انواع ساخت و ساز( کاردستی )
هدف رفتاری: پرورش خلاقیت و بهتر یادگیری موضوعهای آموزشی
- خلاقیت کلامی شامل داستان گویی خلاق ، داستان سازی خلاق و......
هدف رفتاری: پرورش و ورزش ذهن برای ایجادخلاق و رشدو تحول کلامی درکودکان
- رشد و تحول شناختی:
- منظور از رشد و تحول شناختی ، رشد مهارتها و توانمندی هایی است که به کودک در شناخت و درک پیرامون خود کمک
می کند ، مهم ترین سطوح رشد و تحول شناختی شامل موارد زیر است:
- حواس پنج گانه: کودک با دیدن شنیدن ، لمس کردن ، بوییدن و چشیدن
- هدف رفتاری :آموز ش شناخت بهتر دنیای اطراف خودبوسیله حواس پنج گانه مثل لمس زبری و نرمی و ......
- حافظه : توانایی بازشناسی و یادآوری اشیا و موقعیت هاست .
هدف رفتاری: آموزش بیان ویادآوری اندوخته های ذهنی کوتاه مدت و بلند مدت که قبلا بوسیله حواس پنجگانه آنها را تجربه کرده است . بازشناسایی محرک ها از طریق دیدن مثلا مکانی که قبلا آن را دیده و دوباره در آن قرار گرفته باشد
- استدلال : کودک با توجه به مرحله ای که از نظرتحول شناختی در آن قرار دارد در مورد محرکهایی که از راه حواس دریافت می کنند به استدلال می پردازد.
هدف رفتاری: آموزش تشخیص تفاوت های موجود در پیرامون خودش مثلا پی بردن به رنگاهای مختلف گلها
- حل مسئله : از آنجایی که کودکان از مهارت استدلال برخوردارند می توانند مسال ملموس و روزانه خود راحل کنند.
هدف رفتاری : آموزش تشخیص روابط بین اشیا و پدیده ها که باکنجکاوی و طرح سوالاتی به آنها پی می برند . مثلا سوال در مورد شب و روز
- درک مفاهیم اساسی: کودکان در این سنین مفاهیم را به کمک حواس ، تجربه و فعالیت های عملی که عمدتا به شکل بازی است درک می کنند. مفاهیم اساسی مانند ریاضی ، علوم یا شناخت محیط طبیعی ،علوم اجتماعی که باعث تحول شناختی و درک منطقی در سنین بالاتر در کودکان می شود.
پس از پايان يافتن هر واحد كار بتواند مفهوم آموزش ديده را هنگام بازي بكار ببرد.
4-رشدوتحول عا طفی:
- هدف از رشد و تحول عاطفی کودکان ، کاهش عواطف ناخوشایند ، پرورش عاطف خوشایند و ایجاد تعادل در عواطف است .
هدف رفتاری: كودك بتواند پس از آشنايي با احساست مختلف آنها را به موقع به كار ببرد براي مثال پس از يك دوره آموزشي خشم خود را كنترل كند.
نقش مدیران و مربیان:
به منظور کمک و کاهش و رفع مشکلات رشدی کودکان ، مدیران و مربیان می توانند اقدامات زیر را انجام دهند:
- آگاهی از مشکلات مربوط به رشد و تحول کودکان و روش های کاهش و رفع آنها
- تلاش برای پیشگیری از این مشکلات
- شناسایی این مشکلات و مداخله به موقع و موثر
- ارتباط و همکاری با خانواده برای رفع یا کاهش مشکلات
- ارجاع به متخصصان در صورت نیاز با اطلاع و همکاری خانواده
((اقدامات عملیاتی))
- اجرای برنامه طبق تقویم آموزشی مهد ها (ارائه تقویم آموزشی اول تیرماه ، توسط مدیران به واحد مربوطه )
- تجهیز سخت افزاری مهدکودک ( تا اواخر مرداد )
- آموزش پرسنل و اولیا طبق اصول آموزشی موسسه پژوهشی کودکان دنیا وحضور کارشناس آموزش هر 3ماه یکبار (مردادماه)
- پیش ثبت نام (22 اردیبهشت ماه الی 10 خرداد)
- سنجش اولیه کودکان وارائه لیست نهایی ثبت نام (نیمه اول شهریور)
- نیازسنجی نیروی انسانی مورد نیاز هر مهد:
- نیروی انسانی مشترک هر دو مهد(معاون آموزشی ، مشاور، پزشک اطفال ، دندانپزشک ، مربی بهداشت ، مربیان فوق برنامه ، مربی رزرو )
- پرسنل ثابت در هر مهد به صورت مجزا (مدیر ، معاون اجرایی ،مربیان رده های سنی ، کمک مربی ، خدمات (شیرخوار ومراقب)
- هوشمندسازی مهدهای کودک (سیستم ثبت نام الکترونیک ، سیستم پیامک ، وب سایت ، تجهیز کلاسها به تخته های هوشمند ، پرژکتور )
- برنامه شناسایی استعدادها ی کودکان و پرورش و هدایت آنها و معرفی کودکان به مراکز مربوطه
- بالا بردن جایگاه مهد نزد خانواده ها
10 - صدورمجوز از طرف بهزیستی و آموزش به مهدهای کودک جهت تبلیغات آزادانه مطابق اصول
تنظیم شده توسط:
- زهرا مظلوم
- سمانه موسی پور
- سمیه مومن زاده
